Το μάθημα αναλύει τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία από τη Συνθήκη της Λωζάννης έως τις μέρες μας. Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται αρχικά στον συμβατικό διακανονισμό της Λωζάννης (1923). Εξηγούνται οι λόγοι που ώθησαν την Ελλάδα και την Τουρκία να επιδιώξουν τη συνεννόηση και τη συνεργασία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 και τα πρώτα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επισημαίνεται η σημασία του Κυπριακού στην ιστορική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων από τη δεκαετία του 1950 και μετά, με αποκορύφωμα την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (1974). Επισκοπούνται, τέλος, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά το 1974 και τα προβλήματα που εξακολουθούν να τις σκιάζουν.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/φοιτήτριες αναμένεται να είναι σε θέση να:

1. Αναλύουν τις διεργασίες που προσδιόρισαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις από την εποχή της σύναψης της Συνθήκης της Λωζάννης έως σήμερα. 

2. Αντιλαμβάνονται τη σύμπτωση ή τη σύγκρουση (κατά περίπτωση) των συμφερόντων των δύο κρατών μέσα στην ιστορική διαχρονία.

3. Εντάσσουν την ιστορική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων μέσα στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο.

4. Αναλύουν την αλληλεπίδραση μεταξύ της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής στην Ελλάδα και στην Τουρκία από την εποχή της σύναψης της Συνθήκης της Λωζάννης έως και το τέλος του 20^ου αιώνα. 

ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών 

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις 

Λήψη αποφάσεων 

Αυτόνομη εργασία 

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον 

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής 

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα αναλύει τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία από τη Συνθήκη της Λωζάννης έως τις μέρες μας. Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται αρχικά στον συμβατικό διακανονισμό της Λωζάννης (1923). Εξηγούνται οι λόγοι που ώθησαν την Ελλάδα και την Τουρκία να επιδιώξουν τη συνεννόηση και τη συνεργασία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 και τα πρώτα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επισημαίνεται η σημασία του Κυπριακού στην ιστορική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων από τη δεκαετία του 1950 και μετά, με αποκορύφωμα την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (1974). Επισκοπούνται, τέλος, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά το 1974 και τα προβλήματα που εξακολουθούν να τις σκιάζουν.

 

Οι στόχοι του μαθήματος είναι: 

1) Να παρουσιαστεί η εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων κατά την τελευταία εκατονταετία. 

2) Να αναλυθούν οι λόγοι που οδήγησαν την Ελλάδα και την Τουρκία άλλοτε να συνεργάζονται και άλλοτε να βρίσκονται σε αντιπαράθεση. 

3) Να αποτιμηθούν οι σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία μέσα στο διεθνές πλαίσιο κάθε εποχής.

 

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 ενότητες.

Τίτλος ενότητας	Βιβλιογραφία	Σύνδεσμος παρουσίασης
Η Συνδιάσκεψη και η Συνθήκη της Λωζάννης	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 33-71.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 103-110.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η περίοδος της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, 1930-1940	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 72-87.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 110-125.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 88-114.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 127-134, 145-147.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η ανακίνηση του Κυπριακού και οι επιπτώσεις του στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, 1954-1959	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 121-146.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 147-153.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η νέα όξυνση του Κυπριακού και οι επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, 1963-1964	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 150-179.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 153-155.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 1965 έως το 1973	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 180-213.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και οι τουρκικές διεκδικήσεις εις βάρος της Ελλάδας	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 219-301.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 156-161, 181-200 .	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Κρίσεις και ατελέσφορες διαπραγματεύσεις, 1974-1981	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 305-363.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η κρίση του Μαρτίου του 1987 και οι συνέπειές της	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 364-409.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 202-209.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Η κρίση των Ιμίων και οι συνέπειές της	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 465-502.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 210-218 .	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Από τα Ίμια στο Σχέδιο Ανάν	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 503-642.   Θάνος Βερέμης, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 62013, σ. 218-249.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 2004 μέχρι σήμερα	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 643-750.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass
Προοπτικές για το μέλλον	Άγγελος Μ. Συρίγος, Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015, σ. 753-803.	Θα αναρτηθεί υλικό στο eclass

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Πρόσωπο με πρόσωπο

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Στο μάθημα χρησιμοποιούνται εκτενώς Τ.Π.Ε. Μεταξύ άλλων, σε όλες οι διαλέξεις συνοδεύονται από παρουσιάσεις PowerPoint, οι οποίες είναι ηλεκτρονικά διαθέσιμες στους φοιτητές και στις φοιτήτριες μέσω της ιστοσελίδα του μαθήματος στο eclass. Ηλεκτρονικοί σύνδεσμοι για ντοκιμαντέρ και άλλες οπτικοακουστικές παρουσιάσεις που σχετίζονται με το αντικείμενο του μαθήματος αναρτώνται επίσης στο eclass. Το eclass αξιοποιείται επίσης για την άμεση επικοινωνία με τους φοιτητές, καθώς εκεί αναρτώνται όλες οι ανακοινώσεις που σχετίζονται με το μάθημα, ενώ επιπλέον λειτουργεί ως forum για τη διατύπωση ερωτημάτων, την ανάπτυξη απόψεων και την ανταλλαγή ιδεών.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Δραστηριότητα	Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις	13 εβδομάδες x 3 ώρες = 39 ώρες
Επισκέψεις σε εκθέσεις, παρακολούθηση συνεδρίων, διαλέξεων κ.λπ.	8 ώρες
Πρόοδος	4 εβδομάδες x  3  ώρες x 1,5 = 18
Τελικές εξετάσεις	13 εβδομάδες x 3 ώρες x 1,5 = 58,5 ώρες
Σύνολο Μαθήματος	123,5 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 

Πρόοδος = 30%

Τελική εξέταση = 70%

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α) Βασικά εγχειρίδια

• Συρίγος, Άγγελος Μ., Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Πατάκης, Αθήνα 2015. 

• Βερέμης, Θάνος, Ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων 1453-1998, Ι. Σιδέρης, Αθήνα ⁶2013. 

 

 

Β) Πρόσθετη βιβλιογραφία

• Αβέρωφ-Τοσίτσας, Ευάγγελος, Ιστορία χαμένων ευκαιριών. Κυπριακό, 1950-1963, τ. 1-2, Εστία, Αθήνα 1982.

• Αφεντούλη, Δέσποινα, Η θέση του βρετανικού τύπου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις 1955-1965, Gutenberg, Αθήνα 2012.

• Βρυώνης, Σπύρος, Ο μηχανισμός της καταστροφής. Το τουρκικό πογκρόμ της 6^ης-7^ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο αφανισμός της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, Εστία, Αθήνα 2007.

• Γιωλτζόγλου, Σταύρος, Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, 1922-1930. Από την αντιπαλότητα στη συνδιαλλαγή, Σταμούλης, Θεσσαλονίκη 2011.

• Ηρακλείδης, Αλέξης, Άσπονδοι γείτονες, Ελλάδα-Τουρκία. Η διένεξη του Αιγαίου, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2007.

• Θεοδωρόπουλος, Βύρων, Οι Τούρκοι και Εμείς, Φυτράκης, Αθήνα 1988. 

• Κιτσίκης, Δημήτρης, Συγκριτική Ιστορία Ελλάδας και Τουρκίας στον 20^ο αιώνα, Εστία, Αθήνα ³1998. 

• Κλάψης, Αντώνης, 1974. Μεταπολίτευση, Μεταίχμιο, Αθήνα 2021.

• Κλάψης, Αντώνης, Η ένταξη της Τουρκίας στην Κοινωνία των Εθνών και η ελληνική εξωτερική πολιτική, 1924-1932, Ηρόδοτος, Αθήνα 2015.

• Κλάψης, Αντώνης, Το ελληνοτουρκικό Οικονομικό Σύμφωνο της 10^ης Ιουνίου 1930. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η διευθέτηση των εκκρεμοτήτων της Σύμβασης της Λωζάννης για την ανταλλαγή των πληθυσμών, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2010. 

• Παπαχελάς, Αλέξης, Ένα σκοτεινό δωμάτιο, 1967-1974, Μεταίχμιο, Αθήνα 2021.

• Πεσμαζόγλου, Στέφανος, Ευρώπη-Τουρκία. Ιδεολογία και ρητορεία, τ. 1-2, Θεμέλιο, Αθήνα 1993.

• Ριζάς, Σωτήρης, Το Κυπριακό στην κρίσιμη καμπή. Η ελληνική πολιτική και το σχέδιο Acheson, 1964, Γρηγόρης, Αθήνα 1999.

• Ριζάς, Σωτήρης, Ένωση, διχοτόμηση, ανεξαρτησία, 1963-1967. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία στην αναζήτηση λύσης για το Κυπριακό, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2000.

• Ριζάς, Σωτήρης, Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η δικτατορία των συνταγματαρχών και το Κυπριακό ζήτημα, 1967-1974, Πατάκης, Αθήνα 2004.

• Ριζάς, Σωτήρης, Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Αιγαίο, 1973-1976, Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2006.

• Συρίγος, Άγγελος Μ., Σχέδιο Ανάν. Οι κληρονομιές του παρελθόντος και οι προοπτικές του μέλλοντος, Πατάκης, Αθήνα 2005.

• Χατζηβασιλείου, Ευάνθης, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, η ελληνοτουρκική προσέγγιση και το πρόβλημα ασφάλειας στα Βαλκάνια, 1928-1931, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, Θεσσαλονίκη 1999.

• Χατζηβασιλείου, Ευάνθης, Στρατηγικές του Κυπριακού. Η δεκαετία του 1950, Πατάκης, Αθήνα 2005.

• Χατζηβασιλείου, Ευάνθης, Στα σύνορα των κόσμων. Η Ελλάδα και ο Ψυχρός Πόλεμος, 1952-1967, Πατάκης, Αθήνα 2009.

• Χρηστίδης, Χριστόφορος, Τα Σεπτεμβριανά, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα 2000.

• Χριστοδούλου, Μιλτιάδης, Η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η Κύπρος, τ. 1-2, Επιφανίου, Λευκωσία 1995.

• Gurel, Sukru Sina, Οι τουρκοελληνικές σχέσεις, 1821-1993, Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2008.

URL ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ECLASS (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ)

https://eclass.uop.gr/modules/auth/opencourses.php?fc=266